De gezondheid van je paard is erg belangerijk, daarom vertel ik jullie op deze pagina hoe je je paard gezond houd, hoe je kan checken of je paard misschien ziek is, wat veel voorkomen de paarden ziektes zijn en hoe je je paard blij houd, en wat goed voor hem is.
Hoe houd je je paard gezond?
Er bestaat helaas geen wonder middel waardoor je paard nooit ziek word, maar je kunt er natuurlijk wel zoveel mogeliijk aan doen om het te voorkomen! Al eerste is het belangerijk dat je paard altijd genoeg en schoon drinkwater heeft, en hij zoveel mogelijk eten in kleine beetje verdeeld over de dag krijgt. Voor de bloedsomloop is het belangerijk dat je paard genoeg beweegt, in de natuur loopt een paard namelijk een groot deel van de dag. Dit kun je het allerbeste doen door je paard zolang mogelijk per dag buiten te zetten in een weiland of paddock met zijn vriendjes, en lekker vaak te gaan rijden. Het is ook belangerijk dat het paard altijd op tijd ingeent word en zijn wormen kuur krijgt en schaduw heeft als de zon schijnt. Daarnaast moeten de hoeven van je paard regelmatig bekapt worden. Het is ook van belang dat je giftige planten verwijderd en dat je kleine wondjes schoonhoud met water en evtueel antbacterieel middel. Om ongelukken te voorkomen moet je alle scherpe voorwerpen waar je paard zich aan kan verwonden verwijderen en natuurlijk mag je nooit op verharde grond, stenen of asfalt draven en galopperen om de pezen en botten heel te houden. Na een intensieve les, buitenrit of als het heel warm is mag je je paard nooit veel koud water geven. Je paard kan dan koliek krijgen. Daarom kun je beter een 2x een halve emmer lauw water geven. Als de wei waar je paard in staat nat en modderig is kun je om mok te voorkomen de koten even afdrogen als je paard op stal gaat. Om je paard gezond te houden is het ook erg belangerijk dat je goed uitstapt en losrijd om spierpijn te voorkomen. Om wondjes en snel te ondekken moet je goed opletten tijdens het poetsen.
Gezondheids-check
Een paardeneigenaar die zijn paard goed kent, merkt het direct als het paard ziek is, als het minder eet of lusteloos zou zijn, twijfel je toch? en wil je contoleren of je paard gezond is, omdat je bang bent dat hij ziek is? Doen dan de volgende test af en toe:
Kijk naar de vacht glanst deze?
Tempratuur je paard (met een termometer) en kijk in de grafief hieronder?
Kijkt hij niet lusteloos en is hij geitreseerd is zijn omgeving?
Eet en drinkt hij goed?
Zijn de ogen helder en niet troebel of ontstoken?
Ziet zijn ontasting er normaal uit?
Ziet het tandvlees er licht roze uit (niet wit, rood, paars of blauw)?
Als je op het tandvlees druk, en je haalt je vinger weg, stroomt het bloed dan snel terug?
Loopt het dier niet kreupel?
Ademt het dier gewoon en is hij niet bezweet?
Er zijn over de huid geen wondjes of kale plekjes te vinden?
Voel aan de benen zijn ze niet warm en voelen ze allemaal het zelfde?
Het paard schopt niet naar zijn buik en de buik is ook niet hard.
Als deze punten kloppen is je paard waarschijnlijk niet ziek, maar bij twijfel is het altijd verstandig om een volwassene te raad plegen (en misschien zelfs de Dierenarts te bellen).
De pols kunnen je op het hoofd dicht bij de neus vinden.
|
Waarden van een gezond paard in rust
Pols 28 – 40 slagen per minuut
Ademhaling 8 – 14 per minuut
Temperatuur 37,5 – 38,2 ° C
|
| De temperatuur kun je testen met een termometer. |
Hoe houd ik mijn paard blij en psygisch gezond?
Behalve de lichamelijke verzorging van je paard, is de psigysche gezondheid ook erg belangerijk (Dat hij zich fijn en blij voelt). Hieronder beschrijf ik de 5 belangerijkste punten.
- Weidegang/paddock
Zoveel mogelijk weidegang is erg belangerijk, het is goed voor je paard en het paard word er blij van. Het is namelijk beslist niet zo dat paarden het fijner vinden om in stal te staan, voor hun is de wei 10x beter. Hun lichaam is er voor gemaakt om buiten te staan! Noven dien kunnen ze in de wei bewegen zoveel ze willen, spelen en eten/grazen. Uit onderzoek is ook gebleken dat als paarden de keus hebben ze ook zelf naar buiten willen. Paarden die altijd op stal staan kunnen depresief worden en doen ook minder hun best met rijden omdat ze dan erg druk zijn.
-Contact Vriendjes
Het is erg belangerijk dat een paard altijd contact kan maken met soort genoten. paarden zijn kuddedieren, daarom zijn vriendjes heel belangerijk voor hem. Om mee te knuffelen, spelen, voor de gezelligheid en om zich veilig te voelen! Wij mensen kunnen wel vrienden met een paard worden maar zullen nooit het zelfde kunnen doen als paarden bij elkaar. Een paard zonder soort genoten kan er ziek worden, in de natuur zou een paard alleen ook sterven.
- Geen pijn, ziektes, honger, dorst of ongemakken
Het is ook erg belangerijk dat een paard geen onodige pijn, honger, dorst of andere ongemakken heeft. Je kunt hiervoor zorgen door altijd respect vol met je paard om te gaan, ook tijdens het rijden. Ruk niet in het paards mond, schop niet onnodig, en geef geen tik als je het zelf fout doet! Ook moet je consequent zijn tegen je dier, en zorgen dat hij altijd water heeft. Verder kun je dit punt voltooien door te zorgen dat je paard een goed passend zadel heeft, niet ziek is, en geen last heeft van rug/mond/enz.
- Genoeg beweging, geen verveling
Genoeg beweging en geen verveling, ook dat is een van de punten. Veel afwisseling tijdens het rijden, en af en toe eens niet rijden maar longeren of grondwerk zorgt hiervoor. Ook is het belangerijk dat je paard genoeg beweging krijgt.
- natuurlijke behoeften
Er moet worden rekening gehouden met de natuurlijke behoeften van je paard, inplaats van dat een paard zich naar jou aan moet passen. Zorg ervoor dat hij lekker naar buiten kan met vrienden.
Veel voorkomende paardenziektes
Beenschurft
Beenschurft wordt veroorzaakt door schurftmijt wat over het algemeen heel onschuldig is, maar je paard veel last kan bezorgen door de enorme jeuk die het met zich meebrengt. Je paard of pony kan zich zelfs flink bezeren om van de jeuk af te komen.
Kenmerken:
Op de plekken waar je paard de schurft heeft zitten droge korstjes. Je paard of pony zal op vele manieren proberen de jeuk weg te krijgen wat gepaard gaat met bijten en stampen.
Behandeling:
Van de dierenarts kun je een zalfje krijgen, dat je dagelijks op de korstjes moet smeren tot dat deze verdwenen zijn.
Dampigheid
Dampigheid is een luchtwegaandoening van de kleinere luchtwegen. De luchtpijp is voorzien van plekken kleverig, dik slijm, de wanden van de luchtpijpvertakkingen zijn ontstoken en verdikt en de longblaasjes zijn overvol. Door het dichtslibben van de luchtwegen, de ontstoken, verdikte wanden en de vernauwing van de luchtwegen wordt de vrije doorgang van lucht belemmerd. Begrijpelijk dat een paard het dan flink benauwd heeft en vooral als het dier moet werken. Het paard is buiten adem en maakt fluitende geluiden die bijna brommend klinken als hij met veel inspanning het laatste beetje ingeademde lucht naar buiten perst. Paarden in een vroeg stadium van dampigheid hebben al te kampen met een chronische hoest die gepaard gaat met diepe, doffe longgeluiden, een snellere ademhaling en de uitademing vindt in twee gedeelten plaats ('dubbelslag').
Een grote boosdoener van het veroorzaken van dampigheid zijn schimmels die in matige tot slechte kwaliteit stro en hooi kunnen voorkomen. Deze schimmels zijn te herkennen aan de stofwolk (geen stof maar schimmels dus) die uit dit stro of hooi komt, wanneer je het schudt. Deze schimmels dringen bij elke ademhaling de longen binnen en hoe langer een paard hieraan wordt blootgesteld, des te meer last hij krijgt. Zorg dat het paard buiten kan staan of geef het een voldoende geïsoleerde en juist geventileerde stal, die bijvoorbeeld voorzien is van een tweedelige deur, zodat er voldoende frisse lucht in de stal kan komen. Gebruik voor de bedding bijvoorbeeld turfmolm of houtkrullen en geef als voeding volledig geconcentreerd voedsel of ingekuild en in plastic verpakt hooi of gras. Zorg ook dat het paard niet in aanraking komt met hooi van de stal ernaast, want dat geeft dezelfde problemen als wanneer het in zijn eigen stal zou liggen.
Hoe behandel je dampigheid?
In de acute fase moet je je de achterliggende infectie behandelen die je paard of pony
heeft.
Je kunt het bronchusspasme van je paard of pony behandelen met spasmolyca.
Je kunt het taaie slijm dunner maken om het ophoesten te vergemakkelijken met behulp
van medicijnen
Of, door het geven van infusen in grotere hoeveelheden. Dit geeft een snel resultaat maar is
helaas niet zonder gevaar.
Je kunt de ongewenste onstekingsreaktie afremmen met medicijnen.
Zet je dampige paard of pony in een frisse buitenbox.
Voer je paard of pony geen hooi meer, omdat in het stof van hooi en stro mijten en
schimmels kunnen voorkomen die bij je paard of pony een allergie kunnen ontwikkelen die
tot de dampigheid heeft geleid.
Zet je paard of pony het liefste in een wei.
Drukking
Drukking is een soort onderhuidse blauwe plek die, als het te laat wordt opgemerkt, een plekje op de huid wordt die schilferig aandoet. Dit is nog in een vroeg stadium. In een verder stadium zal het echter een wondje worden dat kan gaan zweren.
Paarden die in de groei zijn en onder het zadel zitten kunnen hier vaak last van hebben doordat het zadel niet meegroeit en vaak aangepast dient te worden. Kijk daarom altijd het zadel na op onregelmatigheden, zoals ophopingen die irritatieplekjes kunnen veroorzaken.
Kenmerken:
Je paard of pony kan zeer nukkig reageren bij het opzadelen. Ook zal hij het borstelen op bepaalde plekken niet erg aangenaam vinden.
Behandeling:
Geef je paard of pony heel veel rust. Leg koude compressen op de wondjes, dit zal de genezing zeker versnellen. Een dierenarts zal de plek moeten ontsmetten met een antibacterieel middel.
Influenza
Het influenzavirus kan, van alle voorkomende virussen in Nederland, de meest ernstige verschijnselen veroorzaken.
De symptomen van influenza zijn:
Je paard of pony heeft hoge koorts
Je paard of pony hoest veel en hard en zijn longweefsel is aangetast.
Influenza kan andere bacteriele infecties veroorzaken en tevens in een aantal gevallen
ontsteking van het oogslijmvlies, de hartspier en de skeletspieren.
Het kan weken tot maanden duren voordat je paard of pony weer de oude is en de ziekte kan zich door de grote besmettelijkheid razendsnel verspreiden. Veel paarden of pony's houden aan de influenza dampigheid over. Doordat er intensief geent wordt is de ziekte nu onder controle en geeft op dit moment goede bescherming.
|
Kreupelheid
Je paard of pony kan kreupel raken door een verwonding of een ziekte.
Kenmerken:
Je paard of pony heeft een wond aan zijn been.
Je paard of pony heeft een zwelling aan zijn been.
Je paard of pony heeft een warme plek op zijn been.
Behandeling:
Laat een dierenarts komen. Hij kan zien welk been van je paard of pony voor problemen zorgt en ook vaak waarom dit voor problemen zorgt.
|
Luis
Luis komt vooral voor in de winter als je paard of pony op stal staat en een deken om heeft. Luis zal zich gaan nestelen in de vacht van je paard of pony door de warmte van de deken.
Controleer het kruis, de liezen bij de staartwortel en de manen van je paard of pony en let daarbij op of je witgele eitjes (neten) vindt die aan de haren van je paard of pony vastgeplakt zitten.
Kenmerken:
Je paard likt veel of schuurt zichzelf overmatig.
Behandeling:
Je kunt bij de dierenarts een bestrijdingsmiddel halen waarmee je je paard of pony meerdere keren zult moeten behandelen.
|
| |
Mok
Mok is een verzamelnaam voor verschillende vormen van huidontsteking aan de onderbenen en waarvan de droge mok wel de bekendste is. Mensen die zelf vaak last van een droge huid en pijnlijke kloofjes hebben, zullen begrijpen hoe gevoelig deze aandoening voor het paard is. Denk maar eens aan die pijnlijke kloofjes in de mondhoek die ineens openspringen. Een paard kan zulke kloven in de kootholte krijgen. De kootholte is de duidelijk zichtbare holte aan elk been, een handbreedte boven de hoef. Het is de plaats waar het pijpbeen stevig aan de beweeglijke botten van de hoef wordt verbonden door middel van een gewricht. Mok is in veel gevallen een hardnekkige aandoening die goed behandeld dient te worden.
Mok kan veroorzaakt worden doordat een paard te lang in zijn eigen vuil staat en het aangekoekte vuil de boosdoener is van het ontstaan van mok. Een andere oorzaak is het te vaak wassen van de benen met zeep. Hierdoor verdwijnt de natuurlijke vetlaag (talg) van de huid en wordt deze droog en vormen er zich kloven. De opengesprongen huid is dan weer toegankelijk voor allerlei ziektekiemen en kunnen er zich allerlei infecties voordoen. Is dit het geval, dan ontstaat er natte mok. Uit de kloven komt dan vocht en als dit opdroogt vormt het dikke korsten op de pijnlijke plekken. Loopt een paard lekker buiten in fris gras, dan vallen de korsten er op een gegeven moment af en is de plek genezen. Staat het paard daarentegen in een natte stal, dan zal de besmetting weer snel toeslaan en moet het dier van voren af aan weer behandeld worden.
In sommige gevallen is er zowel mok als een schurftaandoening op dezelfde plek aanwezig, dat het lijkt alsof het één aandoening is die maar niet over wil gaan. Paarden met dit ongemak staan veel te schuren en te stampen. Na behandeling van mok blijft de huid geïrriteerd en schilferig. Wanneer je door hebt dat je ook met schurftmijten te doen hebt, kun je de behandeling ook op dit ongedierte richten.
Behandeling:
Mok moet zo snel mogelijk behandeld worden voordat het zich uitbreid en zelfs
bloedvergiftiging kan veroorzaken. Smeer de plek bij je paard of pony met mokzalf
meerdere malen in.
Zorg voor een droge stal.
Gebruik zaagsel i.p.v. stro. Zaagsel neemt het vocht beter op.
Houdt de benen van je paard goed droog.
|
Paardenhorzel
In de maanden juli en augustus moet je goed letten op de haren van het hoofd en benen van je paard of pony. Er kunnen zich in deze periode namelijk horzelvliegeitjes afzetten.
De larven die zich hieruit ontwikkelen veroorzaken jeuk waardoor je paard of pony op deze typische plekken veel likt en bijt. Door dit likken en bijten komen de larven vanzelf in de mondholte terecht en verplaatsen zich onder het slijmvlies van de slokdarm naar de maag en/of darmen. Hier hechten ze zich aan het slijmvlies vast en verblijven er ongeveer tien maanden. Veel jonge paarden hebben hier last van en je herkent dit verschijnsel doordat je paard erg vermagerd.
Hoe kun je paardenhorzel voorkomen?
Zorg voor een goede huidverzorging van je paard of pony en hou dit goed bij.
Verwijder alle eieren op de haren van je paard of pony. Dit kun je doen door een speciaal
preparaat te gebruiken in de maanden november/december.
Bij ernstige besmettingen is het verstandig ook in oktober je paard met een speciaal
preparaat te behandelen.
De wormmiddelen tegen maagdarmwormen zijn ook effectief tegen horzellarven.
|
Ringworm en Ringschurft
Dit is een zeer besmettelijke schimmelinfectie.
Je paard of pony kan deze schimmelinfectie oplopen door in contact te komen met een besmet paard of door een besmette stal, borstels en zadels. Deze schimmel kan ook een mens infecteren en daarom is het heel belangrijk dat je voorzichtig te werk gaat als je de schimmel wilt bestrijden.
Kenmerken:
Ringworm: de haartjes van je paard of pony staan in kleine ronde cirkeltje overeind die vervolgens zullen uitvallen.
Ringschurft: dit gaat net als ringworm gepaard met haaruitval en droge schilfers.
Behandeling:
Vraag je dierenarts een anti-schimmelpreparaat voor te schrijven voor je paard of pony.
Zorg dat je besmette paard of pony wordt afgezonderd van andere paarden.
Ontsmet zijn borstels, het rijtuig, de zadels en alles wat je voor je paard of pony gebruikt.
Ontsmet de box van je paard of pony.
|
Staart- / manen-exeem
Staart- en Maneneczeem is een aandoening die, als gevolg van een overgevoeligheidsreactie voor bepaalde insectensoorten, jeuk veroorzaakt bij je paard of pony.
Je paard of pony schuurt zijn manenkam en staartwortel hierdoor helemaal kaal.
Staart- en maneneczeem treedt het meest op in de periode van mei tot augustus, vooral op zandgronden.
Hoe kun je staart- en maneneczeem verminderen?
Zet gevoelige paarden of pony's tussen 17.00 en 6.00 uur op stal. Dit in verband met de
aanwezigheid van stekende insekten.
Scheer de huiddelen van je paard en was de delen met betadine shampoo.
Gebruik preparaten teggen staart- en huideczeem.
Geef een influenza- en tetanusinenting.
|
Staartbijten
Het kan voorkomen dat je paard of pony veel aan zijn staart bijt.
Behandeling:
Smeer hertshoornolie op de staart van je paard of pony.
Je kunt de staart van je paard of pony bandageren.
|
Zonnebrand
Je zult het waarschijnlijk niet verwachten, maar ook paarden kunnen last hebben van zonnebrand. Vooral paarden met een lichte vacht.
Kenmerken:
Je paard of pony heeft last van haaruitval en verbranding van de huid welke door de rode kleur te zien is. In het ergste geval gaat dit gepaard met blaarvorming en afstoting van grote stukken huid.
Behandeling:
Smeer de verbrande plekken bij je paard of pony in met levertraanzalf.
Zorg voor een weidegang met veel schaduw.
Zet je paard of pony op stal als de zon op zijn sterkst is.
koliek
Koliek is een verzamelnaam voor buikpijn bij paarden. Op diverse plaatsen in het maagdarmkanaal van een paard kunnen verstoppingen, ophopingen van gas of liggingveranderingen optreden, met koliek als gevolg.
Bij een volwassen paard is een slag in de darm tussen de blinde- en endeldarm de meest voorkomende koliekvorm. Een slag in de darmen kan ontstaan door gas in de darmen. Als een paard teveel eet, kan de darminhoud gaan gisten.
Paarden die overdag in een paddock of schrale weide staan vervelen zich of hebben honger. Of ze nemen ongewild teveel grond op, maar ook te vezelrijk voedsel kan de oorzaak zijn. Denk aan paarden die geen sprietje stro in de stal laten liggen. Een teveel aan stro kan dus voor een verstopping in de darmen van een paard zorgen, evenals ernstige worminfectie.
In het voorjaar is in het algemeen een beduidende stijging van het aantal koliekpaarden te zien. De darmen kunnen een heftige reactie geven op het de plotselinge overgang naar het jonge voorjaarsgras. Een teveel aan krachtvoer kan ook koliekproblemen bij paarden geven, omdat het maagdarmkanaal niet ingesteld is om grote hoeveelheden krachtvoer te verwerken.
Paarden die teveel zand binnenkrijgen, lopen veel risico op koliek. Om te onderzoeken of een paard zand in de darmen heeft kunt u zes mestballen uit het midden van een verse mesthoop in een emmer water gooien. Door het geheel te roeren en een dag te laten staan zakt het zand uit de mest naar de bodem. Meer dan een theelepel zand is een abnormale hoeveelheid.
Symptomen
Symptomen van koliek bij paarden zijn als volgt:
- Krabben met voorbeen
- Rollen
- Afwisselend liggen en staan
- Naar de buik kijken, trappen, bijten
- Onrustig en ernstig zweten
- Plotseling rustig, sloom
Wat kun je doen voordat de dierenarts komt?:
- Tijdens het wachten rustig aan de hand stappen
- Bij heftige koliek paard laten liggen of rollen (liefst in grote box of paddock)
|
Huidschimmelinfectie.
Een dier krijgt een huidschimmelinfectie, wanneer het milieu van de huid niet in orde is. Normaal is de pH-waarde van de huid van dien aard dat schimmels geen kans krijgen om zich te manifesteren. Eveneens werkt een normale talgafscheiding ook schimmeldodend. Het bestrijden van alleen de schimmel is niet afdoende, want het belangrijkste bij een schimmelinfectie is de gestoorde stofwisseling te normaliseren, waardoor het leefmilieu voor schimmels dermate slecht wordt, dat deze niet verder kan leven. De meest bekende schimmelinfectie is Ringworm en ziet eruit als een ronde plek, die in het midden schilferig is, op parelmoer lijkt en waarbij de haren aan de rand van dit gebied heel makkelijk loslaten, wanneer je ze beetpakt. De ronde plekken variëren in grootte van een kwartje tot ongeveer een gulden.
Behandeling:
Was het paard twee maal in de week met Betadine Shampoo totdat de infectie verdwenen is
De shampoo en kwartier in laten trekken en daarna het de shampoo goed weg spoelen. |
Hoefbevangenheid
Hoefbevangenheid
Wat is hoefbevangenheid?
Hoefbevangenheid is een stofwisselingsstoornis die leidt tot vochtuittreding ter hoogte van de lederhuid van de hoef. Dat vocht zit gevangen tussen het 'leven" en het hoorn van de hoef en kan nergens heen. Dit veroorzaakt een heftige pijn. (U kunt dit vergelijken met een blaar onder uw vingernagel, stelt u zich voor dat u daar op moet lopen!)
Waardoor kan hoefbevangenheid worden veroorzaakt?
1. Hoefbevangenheid kan worden veroorzaakt door een overmaat aan voer. Een overmaat aan koolhydraten (suikers, zetmeel) is vaak de boosdoener. In vers voorjaarsgras zitten veel suikers. (de eiwittheorie is inmiddels verlaten door de wetenschap)
2. Ook plotselinge rantsoenwijzigingen kunnen leiden tot hoefbevangenheid door de verstoring die zij geven op dikke darm niveau.
3. Als derde is het ook mogelijk dat het paard letterlijk blaren loopt door een (relatieve) overbelasting. Bijvoorbeeld op harde ondergrond langdurig draven en galopperen. Ook hiervan kan een paard hoefbevangen worden.
4. Ontstekingen in het lichaam kunnen leiden tot hoefbevangenheid. Denkt u bijvoorbeeld aan een merrie die aan de nageboorte blijft staan.
5. Uit onderzoek komt naar voren dat Insulineresistentie ook een rol speelt bij hoefbevangenheid en te dikke paarden en pony's.
5. Er zijn ook medicijnen die hoefbevangenheid kunnen veroorzaken.
Wanneer loopt uw paard of pony meer risico?
De conditie van uw paard of pony is een van de belangrijkste factoren die de gevoeligheid van een paard voor hoefbevangenheid bepaalt. Met conditie bedoelen wij de hoeveelheid vet die het paard heeft en dus niet het uithoudingsvermogen. Een paard of pony is in goede (optimale) conditie, wanneer u de ribben van het paard niet kunt zien, maar wel makkelijk kunt voelen. Wanneer u hard moet duwen om de ribben te voelen is uw paard te dik.
Welke paardenrassen lopen meer risico?
Trekpaarden, Fjordenpaarden, Haflingers, Shetlanders, koudbloedige paardenrassen lopen meer risico. Over het algemeen zijn het dieren die met weinig voedsel toekunnen (sober zijn) en dus gauw te dik worden. Vooral bij shetlanders is de te vette conditie ook nog te wijten aan een gebrek aan beweging. (Zijn werken nooit en eten bijna continu!)
Waaraan herkent u hoefbevangenheid?
